DUY THỨC TAM THẬP TỤNG

THẾ THÂN Bồ Tát tạo

Đại đường tam tạng pháp sư HUYỀN TRANG phụng chiếu dịch

唯識三十論頌

世親菩薩造

大唐三藏法師玄奘奉 詔譯

The Thirty Verses on Consciousness Only

"Triṃśikā Vijñaptimātratā"

Translated from Taishō Tripiṭaka volume 31, number 1586

Nhược duy hữu Thức, vân hà thế gian cập chư Thánh giáo thuyết hữu Ngã, Pháp?

若唯有識。云何世間及諸聖教說有我法。

If there is only consciousness, why do ordinary people and holy teachings say that a self and dharmas exist? 

CỬ TỤNG THÙ ĐÁP TỤNG VIẾT:

舉頌詶答頌曰

The Verses reply,

1. Do giả thuyết Ngã Pháp

由假說我法

From the delusion of self and dharmas,

Hữu chủng chúng tướng chuyển

有種種相轉

Comes the conveyence of various manifestations;

Bỉ y Thức sở biến

彼依識所變

These are supported and transformed by consciousness,

Thử Năng biến duy tam

此能變爲三

And there are only three of these which may transform.

Vị: Dị thục, Tư lương

謂異熟思量

These are retribution, thought,

Cập Liễu biệt cảnh thức.

及了別境識

And the perception of external objects.

2. Sơ A lại da thức 

初阿賴耶識

The first of these is the Ālaya Consciousness,

Dị thục, Nhứt thiết Chủng. 

異熟一切種

Which is retribution as well as all the seeds.

Bất khả tri chấp thọ 

不可知執受

Its grasping, location, and knowing are imperceivable,

Xứ liễu thường dữ xúc 

處了常與觸

And it is always associated with mental contact,

Tác ý, Thọ, Tưởng, Tư. 

作意受想思

Attention, sensation, conception, and thought;

Tương ưng duy Xả thọ 

相應唯捨受

It is associated with neither pleasure nor pain.

Thị vô phú vô ký 

是無覆無記

It is undefiled and morally indeterminate;

Xúc đẳng diệc như thị 

觸等亦如是

Mental contact and the others are also like this.

Hằng chuyển như bộc lưu 

恒轉如瀑流

Its conveyence is like that of a flowing stream,

A la hán vị xả. 

阿羅漢位捨

And it is abandoned in the stage of the arhat.

3. Thứ Đệ nhị năng biến 

次第二能變

Next is the second which is able to transform,

Thị Thức danh Mạt na 

是識名末那

And this consciousness is called Manas.

Y bỉ chuyển duyên bỉ 

依彼轉緣彼

It is supported by the previous conveyence,

Tư lương vi tánh tướng

思量爲性相 

And its character and nature are that of thought.

Tứ phiền não thường câu 

四煩惱常俱

It is always associated with the four vexations,

Vị : Ngã si, Ngã kiến 

謂我癡我見

Which are delusion of a self, perception of a self,

Tịnh Ngã mạn, Ngã ái 

并我慢我愛

Identity with a self, and love of a self,

Cập dư Xúc đẳng câu 

及餘觸等俱

As well as mental contact and the others.

Hữu phú vô ký nhiếp 

有覆無記攝

It is defiled and morally indeterminate,

Tùy sở sanh sở hệ 

隨所生所繫

And its location is bound to that of life.

A la hán, Diệt định 

阿羅漢滅定

In the Nirodha Samāpatti of the arhats,

Xuất thế đạo vô hữu.

出世道無有

And in the Supramundane Path, it does not exist.

4. Thứ đệ tam Năng biến 

次第三能變

Next is the third which is able to transform,

Sai biệt hữu lục chủng 

差別有六種

Which is distinguished into six different divisions;

Liễu cảnh vi tánh tướng 

了境爲性相

Its appearance and nature are perceiving external objects,

Thiện, bất thiện, câu phi 

善不善俱非

And these may be good, bad, or indeterminate.

Thử tâm sở Biến hành 

此心所遍行

It is associated with omnipresent mental activities,

Biệt cảnh, Thiện, Phiền não 

別境善煩惱

With the external objects, the good, the vexations,

Tùy phiền não, Bất định 

隨煩惱不定

The secondary vexations, and the undetermined,

Giai tam thọ tương ưng. 

皆三受相應

And it is associated with all three feelings.

5. Sơ Biến hành: Xúc đẳng 

初遍行觸等

Omnipresent mental activities are mental contact, etc.;

Thứ Biệt cảnh vị: Dục 

次別境謂欲

Next are those with objects, which are desires,

Thắng giải, Niệm, Định, Huệ 

勝解念定慧

Determination, mindfulness, samādhi, wisdom, etc.,

Sở duyên sự bất đồng. 

所緣事不同

And the object of each of these is not the same.

6. Thiện, vị: Tín, Tàm, Quý

善謂信慚愧

The good are faith, conscience, a sense of shame,

Vô tham đẳng tam căn

無貪等三根

The three roots such as desirelessness, etc.,

Cần, An, Bất phóng dật

勤安不放逸

And also vigor, peacefulness, vigilance,

Hành xả cập Bất hại.

行捨及不害

Equanimity, and harmlessness.

7. Phiền não vị: Tham, Sân

煩惱謂貪瞋

The vexations are desire, hatred,

Si, Mạn, Nghi, Ác kiến.

癡慢疑惡見

Delusion, pride, doubt, and wrong views.

8. Tùy phiền não vị: Phẫn,

隨煩惱謂忿

The secondary vexations are anger,

Hận, Phú, Não, Tật, Xan,

恨覆惱嫉慳

Hostility, obscuration, anger, jealousy, greed,

Cuống, Siểm dữ Hại, Kiêu,

誑諂與害憍

Deceit, harmful flattery, arrogance,

Vô tàm cập Vô quý,

無慚及無愧

Lack of shame, lack of conscience,

Trạo cử dữ Hôn trầm,

掉舉與惛沈

Acting upon agitations, torpor,

Bất tín tịnh Giải đãi,

不信并懈怠

A lack of faith, laziness,

Phóng dật cập Thất niệm,

放逸及失念

Negligence as well as forgetfulness,

Tán loạn, Bất chánh tri.

散亂不正知

Distraction, and incorrect knowing.

9. Bất định vị Hối Miên,

不定謂悔眠

The undetermined are remorse, sleep,

Tầm Tư nhị các nhị.

尋伺二各二

And both types of initial and sustained thought.

10. Y chỉ Căn bản thức,

Ngũ Thức tùy duyên hiện,

Hoặc câu hoặc bất câu,

Như đào ba y thủy,

Ý thức thường hiện khởi,

Trừ sanh Vô tưởng thiên,

Cập Vô tâm nhị định,

Thùy miên dữ muộn tuyệt.

依止根本識

五識隨緣現

或俱或不俱

如波濤依水

意識常現起

除生無想天

及無心二定

睡眠與悶絕

Thị chư Thức chuyển biến,

Phân biệt sở Phân biệt,

Do thử bỉ giai vô,

Cố nhứt thiết Duy Thức.

是諸識轉變

分別所分別

由此彼皆無

故一切唯識

Do nhứt thiết chủng thức,

Như thị như thị biến,

Dĩ triển chuyển lực cố,

Bỉ bỉ phân biệt sanh.

由一切種識

如是如是變

以展轉力故

彼彼分別生

Do chư nghiệp tập khí,

Nhị thú tập khí câu,

Tiên Dị thục ký tận,

Phục sanh dư Dị thục.

由諸業習氣

二取習氣俱

前異熟既盡

復生餘異熟

Do bỉ bỉ Biến kế,

Biến kế chủng chúng vật,

Thử Biến kế sở chấp,

Tự tánh vô sở hữu.

Y tha khởi tự tánh,

Phân biệt duyên sở sanh,

Viên thành thật ư bỉ,

Thường viễn ly tiền tánh.

Cố thử dữ Y tha,

Phi đị phi bất dị,

Như vô thường đẳng tánh,

Phi bất kiến thử bỉ.

由彼彼遍計

遍計種種物

此遍計所執

自性無所有

依他起自性

分別緣所生

圓成實於彼

常遠離前性

故此與依他

非異非不異

如無常等性

非不見此彼

Tức y thử tam tánh,

Lập bỉ tam vô tánh.

Cố Phật mật ý thuyết:

Nhứt thiết pháp vô tánh.

Sơ tức Tướng vô tánh,

Thứ Vô tự nhiên tánh,

Hậu do viễn ly tiền:

Sở chấp ngã pháp tánh.

Thử chư pháp Thắng nghĩa,

Diệc tức thị Chơn như:

Thường như kỳ tánh cố;

Tức Duy thức thật tánh.

即依此三性

立彼三無性

故佛密意說

一切法無性

初即相無性

次無自然性

後由遠離前

所執我法性

此諸法勝義

亦即是真如

常如其性故

即唯識實性

Nãi chí vị khởi Thức

Câu trụ Duy Thức tánh

Ư nhị thủ tùy miên

Du vị năng phục diệt.

乃至未起識

求住唯識性

於二取隨眠

猶未能伏滅

Hiện tiền lập thiếu vật

Vị thị Duy thức tánh

Dĩ hữu sở đắc cố

Phi thật trụ Duy thức.

現前立少物

謂是唯識性

以有所得故

非實住唯識

Nhược thời ư sở duyên,

Trí đô vô sở đắc,

Nhĩ thời trụ Duy Thức,

Ly nhị thủ tướng cố.

若時於所緣

智都無所得

爾時住唯識

離二取相故

Vô đắc, bất tư nghị

Thị xuất thế gian trí

Xả nhị thô trọng cố

Tiện chứng đắc Chuyển y.

無得不思議

是出世間智

捨二麤重故

便證得轉依

Thử tức Vô lậu giới,

Bất tư nghị, Thiện, Thường,

An lạc, Giải thoát thân,

Đại Mâu Ni, danh Pháp.

此即無漏界

不思議善常

安樂解脫身

大牟尼名法